2025-yil may oyida O‘zbekiston Energetika vaziri Jurabek Mirzamahmudov Markaziy Osiyoda birinchi bo‘lib sanoat miqyosida yashil vodorod ishlab chiqarish loyihasi ishga tushirilganligini e’lon qildi.

Loyiha Chirchiq shahridagi ammiak ishlab chiqaruvchi zavod bazasida Saudiya Arabistoni kompaniyasi bilan hamkorlikda amalga oshirilmoqda.

⚡️ Loyihaning birinchi bosqichi

Yiliga 3 000 tonna yashil vodorod ishlab chiqarish rejalashtirilgan. Ishlab chiqarilgan vodorod mineral o‘g‘itlar ishlab chiqarishda ishlatiladi.

Yashil vodorod – bu suvni elektroliz qilish yo‘li bilan ishlab chiqariladigan vodorod bo‘lib, buning uchun zarur bo‘lgan energiya quyosh panellari yoki shamol generatorlaridan olinadi.

Uning asosiy afzalligi — ishlab chiqarish jarayonida CO₂ chiqindilarining hosil bo‘lmasligidir. Bu uni, asosan, fosil yoqilg‘ilaridan olinadigan va zararli chiqindilar chiqaradigan “kulrang” vodoroddan keskin farqlaydi.

Yashil vodorodning qo‘llanilishi

Yashil vodorod quyosh va shamol energiyasini “saqlash” vositasi sifatida ham ishlatiladi.

Masalan, quyosh yorug‘ligi juda kuchli yoki shamol kuchli esayotgan paytda ishlab chiqarilgan ortiqcha elektr energiyasi yashil vodorod ishlab chiqarishga yo‘naltiriladi. Keyinchalik, energiyaga talab ortgan paytda, saqlangan bu vodorod yoqib yuborilishi yoki yana elektr energiyasiga aylantirilishi mumkin.

Ta’lim tashabbusi

Loyiha doirasida shuningdek keng qamrovli ta’lim dasturi ham amalga oshirilmoqda: Toshkent davlat texnika universiteti Delaver universiteti (AQSh) bilan hamkorlikda yashil vodorod texnologiyalari bo‘yicha magistraturaga mo‘ljallangan yangi dastur ishlab chiqdi va joriy qildi.

Bundan tashqari, oliy o‘quv yurtlari o‘qituvchilari uchun yashil vodorod sohasidagi bilim va malakalarini oshirish maqsadida maxsus o‘quv seminarlari tashkil etildi.

Mamlakat ekologik strategiyasidagi o‘rni

Ushbu loyiha O‘zbekistonning 2050-yilga kelib uglerod neytralligiga erishish va 2030-yilga borib qayta tiklanuvchi energiya manbalarining ulushini 25 foizga oshirish strategiyasining muhim tarkibiy qismidir.

Yashil vodorod kelajakda barqaror va toza energetikaga o‘tishdagi asosiy omillardan biri sifatida ko‘rilmoqda.

Manba: https://t.me/clearenergy/2855

«O‘zbekiston MET» AJ Axborot xizmati 

http://t.me/uzmetaxborotxizmati